Šetnja kroz Zemun
Datum: 23-04-2020
Na desnoj obali Dunava, nedaleko od ušća dveju beogradskih reka, se nalazi opština čiji su se prvi stanovnici doselili još u periodu neolita. Zemun je, bez ikakve dileme, jedan od najlepših delova Beograda, prepoznatljiv po svojoj arhitekturi, Gardoš kuli, jednoj od najstarijih kafana u Beogradu, prelepom keju Oslobođenja i mnogobrojnim kafićima i restoranima zbog kojih gosti dolaze iz celog sveta. Istoričari ukazuju da su prve naseobine na teritoriji Zemuna nastale u periodu između 4500 i 3000 godina pre nove ere. Prvi stanovnici ovog područja živeli su u jamama poznatijim kao Zemunice po kojima je Zemun i dobio ime. U periodu starog Rima, naseobina dobija naziv Taurunum koji i dan danas stanovnici Zemuna rado koriste. Tek 1934 sa izgradnjom mosta kralja Aleksandra Karađorđevića, danas se na tom mestu nalazi Brankov most, i makadamskog puta, čije delove još uvek možete pronaći kod bežanijske bolnice, Zemun je i zvanično pripojen Beogradu.
foto: Wikipedia
Kula kao simbol vremena
Gardoš kula, Milenijumska kula ili kula Sibinjanin Janka je istinski simbol Zemuna i građevina sa koje se pruža nestvaran pogled na stari Zemun i stari deo Beograda. Kula je izgrađena u devetnaestom veku i posvećena je obeležavanju hiljadugodišnjice mađarske države. Stara Ugarska nastala je ujedinjenjem sedam plemena, pa odatle i sedam kula, po jedna u Rumuniji i Ukrajini, dve na teritoriji Slovačke, dve u Mađarskoj, uključujući centralnu kulu u Budimpešti, i Gardoš kula u Zemunu, najjužnijoj tačci tadašnje Mađarskke. Mnogi stanovnici Zemuna Gardoš kulu zovu i kulom Sabinjanin Janka jer veruju da je tu slavni vitez preminuo. Ova tvrdnja nije tačna jer je na tom mestu postojala druga kula, srednjovekovno utvrđenje koje su Turci srušili u šesnaestom veku, nakon što su osvojili grad. Tačno je da je u tom utvrđenju preminuo Sabinjan Janko, na mađarskom Janoš Hunjadi, nakon kratke borbe sa kugom koja je ,,pokosila“ veliki deo tadašnjeg stanovništva Zemuna.
Crkva koja uskoro slavi pola milenijuma postojanja
U neposrednoj blizini Gardoš kule se nalazi Nikolajevska crkva za koju se veruje da je najstarija crkva u Beogradu. Izgrađena je na temeljima stare crkve, po nekim spisima datira sa početka šesnaestog veka(1521) i osvajanja Zemuna od strane Turaka. Za vreme turske vladavine crkva nije imala krov, bila je potpuno zapuštena uz minimalne verske aktivnosti pravoslavnog sveštenstva, jer otomanska vlast nije dozvoljava izgradnju verskih objekata koji nisu džamije. Nakon 1752. godine crkva biva renovirana, a u njenom severoistočnom delu se otvara škola. Ovu školu je pohađao čuveni srpski pisac, dramaturg, putopisac i poliglota Joakim Vujić.
Kafana starija od mnogih balkanskih država
Jedna od najstarijih kafanu u Beogradu se nalazi u samom srcu Zemuna, predstavlja pravi dragulj balkanske arhitekture, i pretpostavlja se da je stara minimum četiri veka. Mnoge čuvene istorijske ličnosti su bile gosti kafane Beli medved, među kojima je čuveni austrijski vojskovođa Evgenije Savojski koji je u njoj odseo nakon što su austrijske snage preotele Zemun od Tusaka. Kafana je bila poznata kao mesto okupljanja svih trgovaca i zanatlija tadašnjeg Zemuna, pa su stanovnici grada, vrlo lako i na jednom mestu mogli da ugovore željene poslove. Kao i mnoge druge kuće u Zemunu, kafana je umesto podruma imala lagum dugačak dvadeset metara koji je služio za čuvanje namirnica. Kako bi namirnice u dužem vremenskom periodu ostale sveže, stanovnici Zemuna bi testerama sekli led sa Dunava i polagali ga na pod laguma i time držali temperaturu na optimalnom nivou.
Gosti Sky apartmana mogu veoma brzo stići do Zemuna, jer je velika većina naših apartmana u okolini Trga Republike i Zelenog Venca, odakle do Zemuna vode direktne autobuske linije.
Foto sa naslovne strane: Pixabay.
